Bạn đã bao giờ tưởng tượng được một công việc mà bạn có thể khám phá những vùng đất mới lạ, truyền cảm hứng cho những hành trình khám phá của những du khách đầy tò mò? Công việc hướng dẫn viên du lịch không chỉ đơn thuần là dẫn dắt, mà còn là một cuộc phiêu lưu với những câu chuyện hấp dẫn, văn hóa đa dạng và những trải nghiệm đáng nhớ. Bài viết dưới đây sẽ giúp khám phá thêm về một nghề nghiệp đầy sức hút và thú vị!
Nội Dung Chính
- 1 Hướng dẫn viên du lịch là ai?
- 2 Các cách phân loại hướng dẫn viên du lịch
- 3 Hướng dẫn viên du lịch thì làm ở đâu?
- 4 Những công việc của một hướng dẫn viên du lịch
- 5 Những yêu cầu để trở thành một hướng dẫn viên du lịch
- 6 Để trở thành hướng dẫn viên du lịch thì học ở đâu?
- 7 Mức lương của nghề hướng dẫn viên du lịch
- 8 Lợi ích khi trở thành nhân viên hướng dẫn viên du lịch
- 9 Những mặt trái của nghề hướng dẫn viên du lịch
Hướng dẫn viên du lịch là ai?
Hướng dẫn viên du lịch là người chịu trách nhiệm tổ chức, dẫn dắt và quản lý các tour du lịch, đồng thời cung cấp thông tin và hỗ trợ khách du lịch trong suốt hành trình. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra những trải nghiệm du lịch đáng nhớ, đảm bảo sự an toàn và thoải mái cho khách hàng. Các best Vietnam tour companies thường lựa chọn những hướng dẫn viên du lịch có chuyên môn cao và kinh nghiệm để đảm bảo chất lượng dịch vụ.
Vị trí của họ không chỉ dừng lại ở việc hướng dẫn tham quan các điểm du lịch mà còn bao gồm việc giải quyết các vấn đề phát sinh, hỗ trợ khách hàng trong việc giao tiếp và tương tác với người dân địa phương, cũng như cung cấp thông tin văn hóa, lịch sử, và địa lý về các điểm đến.
Hướng dẫn viên du lịch còn đóng vai trò là cầu nối văn hóa, giúp khách du lịch hiểu rõ hơn về phong tục tập quán và truyền thống của địa phương mà họ đến thăm. Sự chuyên nghiệp, kiến thức sâu rộng và kỹ năng giao tiếp tốt là những yếu tố quan trọng giúp hướng dẫn viên du lịch thực hiện tốt vai trò của mình, góp phần vào thành công của chuyến đi và sự hài lòng của khách hàng.
Các cách phân loại hướng dẫn viên du lịch
Theo loại hình du lịch
- Hướng dẫn viên du lịch nội địa: Dẫn tour du lịch trong phạm vi một quốc gia.
- Hướng dẫn viên du lịch quốc tế: Dẫn tour du lịch ở nước ngoài hoặc đón tiếp khách quốc tế đến thăm quốc gia của họ.
Theo loại khách hàng
- Hướng dẫn viên du lịch cá nhân: Dẫn tour cho các nhóm nhỏ hoặc cá nhân.
- Hướng dẫn viên du lịch đoàn: Dẫn tour cho các đoàn khách lớn, thường là các tour du lịch theo chương trình.
Theo ngôn ngữ
- Hướng dẫn viên du lịch tiếng Việt: Dẫn tour cho khách du lịch nói tiếng Việt.
- Hướng dẫn viên du lịch ngôn ngữ khác: Dẫn tour cho khách du lịch nói các ngôn ngữ khác như tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung,…
Theo thời gian hoạt động
- Hướng dẫn viên du lịch toàn thời gian: Làm việc chính thức và cố định với các công ty du lịch.
- Hướng dẫn viên du lịch bán thời gian: Làm việc theo hợp đồng hoặc thời vụ.
Hướng dẫn viên du lịch thì làm ở đâu?
Hướng dẫn viên du lịch có thể làm việc tại nhiều loại hình doanh nghiệp và tổ chức khác nhau trong ngành du lịch. Dưới đây là một số phòng ban và công ty phổ biến có vị trí hướng dẫn viên du lịch:
- Công ty lữ hành (Tour Operators)
- Công ty du lịch (Travel Agencies)
- Các khu du lịch, resort, khách sạn (Tourist Attractions, Resorts, Hotels
- Các tổ chức phi lợi nhuận, tổ chức văn hóa, bảo tàng (Nonprofits, Cultural Organizations, Museums)
- Các cơ quan quản lý du lịch (Tourism Authorities)
- Các tổ chức giáo dục, đào tạo du lịch (Educational Institutions)
Những công việc của một hướng dẫn viên du lịch
Chuẩn bị trước chuyến đi
- Lập kế hoạch tour: Xác định lộ trình, thời gian, các điểm tham quan và hoạt động.
- Thu thập thông tin: Nghiên cứu về các điểm đến, lịch sử, văn hóa, phong tục tập quán và các thông tin cần thiết khác.
- Chuẩn bị tài liệu: Soạn thảo các tài liệu hướng dẫn, bản đồ, lịch trình và tài liệu thông tin cho khách hàng.
- Liên lạc với các nhà cung cấp dịch vụ: Đặt vé, chỗ ở, nhà hàng và các dịch vụ liên quan đến chuyến đi.
Dẫn dắt và quản lý tour
- Hướng dẫn tham quan: Dẫn dắt khách tham quan các điểm du lịch, cung cấp thông tin chi tiết và giải đáp các thắc mắc của khách.
- Quản lý thời gian: Đảm bảo lịch trình được thực hiện đúng theo kế hoạch, điều chỉnh linh hoạt khi có sự cố phát sinh.
- Đảm bảo an toàn: Đảm bảo an toàn cho khách hàng trong suốt chuyến đi, quản lý các rủi ro và tình huống khẩn cấp.
- Tổ chức hoạt động: Tổ chức các hoạt động giải trí, trò chơi, buổi tiệc và các hoạt động khác để làm phong phú thêm trải nghiệm của khách hàng.
Chăm sóc và hỗ trợ khách hàng
- Giao tiếp và hỗ trợ: Giao tiếp với khách hàng, hỗ trợ họ trong việc thích nghi với môi trường mới, giải quyết các vấn đề phát sinh.
- Tư vấn và hướng dẫn: Cung cấp thông tin hữu ích về các điểm đến, lời khuyên về mua sắm, ăn uống và các hoạt động khác.
- Quản lý hành lý: Hỗ trợ khách hàng trong việc quản lý hành lý, đặc biệt trong các chuyến đi dài ngày hoặc có nhiều điểm đến.
Quản lý hành chính và báo cáo
- Báo cáo tour: Ghi chép và báo cáo các sự cố, phản hồi của khách hàng và những kinh nghiệm rút ra sau mỗi chuyến đi.
- Quản lý tài chính: Quản lý chi phí, thu chi và các khoản thanh toán liên quan đến chuyến đi.
- Làm việc với nhà cung cấp: Kiểm tra và xác nhận dịch vụ với các nhà cung cấp, đảm bảo chất lượng dịch vụ được cung cấp đúng như cam kết.
Đào tạo và phát triển kỹ năng
- Học hỏi và nâng cao kiến thức: Thường xuyên cập nhật kiến thức về các điểm đến mới, xu hướng du lịch và kỹ năng hướng dẫn.
- Tham gia đào tạo: Tham gia các khóa đào tạo, hội thảo và các chương trình phát triển nghề nghiệp.
Những yêu cầu để trở thành một hướng dẫn viên du lịch
Yêu cầu về chứng chỉ
Một trong những điều kiện bắt buộc để có thể hành nghề hướng dẫn viên du lịch chính là bạn phải được cấp thẻ hướng dẫn viên tại Sở Văn hóa – Thể Thao – Du lịch. Tùy vào bạn là hướng dẫn viên du lịch nội địa hay quốc tế sẽ đòi hỏi các loại chứng chỉ và thẻ khác nhau.
Đối với hướng dẫn viên du lịch nội địa:
Trình độ học vấn
- Tốt nghiệp từ Trung cấp trở lên chuyên ngành du lịch: Bạn cần có bằng tốt nghiệp từ một trường trung cấp, cao đẳng hoặc đại học chuyên ngành du lịch, quản trị du lịch hoặc các ngành liên quan.
- Nếu không tốt nghiệp chuyên ngành du lịch: Bạn cần có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ hướng dẫn du lịch. Chứng chỉ này thường được cấp sau khi bạn hoàn thành khóa học bồi dưỡng nghiệp vụ tại các cơ sở đào tạo được công nhận.
Đối với hướng dẫn viên du lịch quốc tế:
Trình độ học vấn
- Tối thiểu tốt nghiệp Đại học: Bạn cần có bằng tốt nghiệp đại học chuyên ngành du lịch, hướng dẫn du lịch, quản trị du lịch hoặc các ngành liên quan.
- Đối với người học khác chuyên ngành: Bạn cần có chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ hướng dẫn du lịch quốc tế. Chứng chỉ này được cấp sau khi bạn hoàn thành khóa học bồi dưỡng nghiệp vụ tại các cơ sở đào tạo được công nhận.
Ngôn ngữ
Thành thạo ngôn ngữ thứ hai ngoài tiếng Việt: Bạn cần có khả năng giao tiếp thành thạo bằng ít nhất một ngôn ngữ khác ngoài tiếng Việt (ví dụ: tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Trung, tiếng Nhật,…). Chứng chỉ ngoại ngữ như IELTS, TOEIC, hoặc các chứng chỉ tương đương có thể được yêu cầu để chứng minh khả năng ngôn ngữ của bạn.
Giấy phép hành nghề
Sau khi đáp ứng các yêu cầu về trình độ học vấn và chứng chỉ nghiệp vụ, bạn cần đăng ký và nhận thẻ hướng dẫn viên du lịch tại Sở Văn hóa – Thể Thao – Du lịch. Thẻ này là giấy phép hành nghề chính thức, cho phép bạn hoạt động như một hướng dẫn viên du lịch hợp pháp.
Quy trình cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch
- Chuẩn bị hồ sơ: Bao gồm các giấy tờ chứng minh trình độ học vấn, chứng chỉ bồi dưỡng nghiệp vụ, chứng chỉ ngoại ngữ (đối với hướng dẫn viên quốc tế) và các giấy tờ cá nhân cần thiết.
- Nộp hồ sơ: Nộp hồ sơ tại Sở Văn hóa – Thể Thao – Du lịch nơi bạn muốn đăng ký hành nghề.
- Thẩm định hồ sơ: Sở Văn hóa – Thể Thao – Du lịch sẽ thẩm định hồ sơ của bạn và nếu đạt yêu cầu, bạn sẽ được cấp thẻ hướng dẫn viên du lịch.
Yêu cầu chung về kiến thức đối với HDV du lịch
Kiến thức về địa lý và văn hóa
Hiểu biết sâu rộng về địa lý, lịch sử, văn hóa, phong tục tập quán của các điểm đến du lịch và nắm rõ các thông tin về di sản văn hóa, các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, các sự kiện văn hóa đặc sắc.
Kiến thức về dịch vụ du lịch
Hiểu biết về các dịch vụ lữ hành, khách sạn, nhà hàng, phương tiện vận chuyển và các dịch vụ liên quan đến du lịch và nắm rõ quy trình tổ chức tour, quản lý thời gian, quản lý chi phí và các hoạt động trong một chuyến du lịch.
Kiến thức pháp luật và an toàn
Am hiểu về các quy định pháp luật liên quan đến ngành du lịch, hướng dẫn du lịch, visa, bảo hiểm du lịch và kiến thức về an toàn, sơ cứu, xử lý các tình huống khẩn cấp và đảm bảo an toàn cho du khách.
Kiến thức về tâm lý khách hàng
Hiểu biết về tâm lý khách hàng, khả năng nhận biết và đáp ứng nhu cầu, mong muốn của du khách.
Yêu cầu chung về kỹ năng đối với HDV du lịch
Kỹ năng giao tiếp
Kỹ năng giao tiếp bằng lời nói và viết tốt, khả năng truyền đạt thông tin một cách rõ ràng, hấp dẫn và hiệu quả.
Kỹ năng lắng nghe và phản hồi tích cực, giải quyết các thắc mắc và yêu cầu của khách hàng.
Kỹ năng ngoại ngữ
Thành thạo ít nhất một ngôn ngữ ngoài tiếng Việt, khả năng giao tiếp và hướng dẫn bằng ngôn ngữ đó (đặc biệt quan trọng đối với hướng dẫn viên du lịch quốc tế).
Kỹ năng tổ chức và quản lý thời gian
Kỹ năng lập kế hoạch, tổ chức và điều phối các hoạt động trong chuyến du lịch một cách hiệu quả.
Kỹ năng quản lý thời gian, đảm bảo lịch trình được thực hiện đúng kế hoạch, điều chỉnh linh hoạt khi có sự cố phát sinh.
Kỹ năng giải quyết vấn đề
Kỹ năng giải quyết các vấn đề phát sinh trong chuyến đi một cách nhanh chóng, hiệu quả và sáng tạo và khả năng xử lý các tình huống khẩn cấp, đảm bảo an toàn và sự thoải mái cho du khách.
Kỹ năng thuyết trình
Khả năng thuyết trình trước đám đông, tạo sự hứng thú và thu hút du khách bằng cách kể chuyện, cung cấp thông tin một cách sinh động và hấp dẫn.
Kỹ năng quản lý nhóm
Kỹ năng quản lý và dẫn dắt nhóm du khách, tạo sự gắn kết và đảm bảo mọi người đều tham gia tích cực vào các hoạt động của chuyến đi.
Kỹ năng sơ cứu và an toàn
Kỹ năng sơ cứu cơ bản và đảm bảo an toàn cho du khách trong suốt hành trình, xử lý các tình huống y tế khẩn cấp.
Yêu cầu về khác
Ngoài các yêu cầu về chứng chỉ, bằng cấp, kiến thức và kỹ năng, vị trí hướng dẫn viên du lịch còn đòi hỏi một số yêu cầu khác về ngoại hình, sức khỏe và phẩm chất cá nhân. Dưới đây là các yêu cầu chi tiết:
Yêu cầu về ngoại hình
- Trang phục gọn gàng, lịch sự: Hướng dẫn viên du lịch cần có trang phục chỉnh tề, phù hợp với môi trường làm việc và yêu cầu của từng tour.
- Thái độ chuyên nghiệp: Luôn thể hiện thái độ vui vẻ, niềm nở, thân thiện với du khách. Nụ cười và thái độ tích cực là rất quan trọng.
- Ngoại hình ưa nhìn: Một ngoại hình dễ nhìn, sạch sẽ, tạo thiện cảm ban đầu với du khách là một lợi thế.
Yêu cầu về sức khỏe
- Sức khỏe tốt: Hướng dẫn viên du lịch thường phải làm việc trong môi trường di chuyển nhiều, đứng hoặc đi bộ nhiều giờ liên tục. Do đó, sức khỏe tốt là yêu cầu cần thiết.
- Khả năng chịu áp lực: Công việc của hướng dẫn viên có thể rất căng thẳng, đặc biệt khi phải xử lý các tình huống khẩn cấp hoặc sự cố bất ngờ. Khả năng làm việc dưới áp lực là rất quan trọng.
- Khả năng thích nghi với điều kiện thời tiết: Hướng dẫn viên cần có khả năng thích nghi với các điều kiện thời tiết khác nhau, từ nắng nóng đến mưa gió, trong suốt các chuyến đi.
Phẩm chất cá nhân
- Tinh thần trách nhiệm: Hướng dẫn viên du lịch cần có tinh thần trách nhiệm cao, luôn đặt sự an toàn và sự hài lòng của du khách lên hàng đầu.
- Tinh thần học hỏi: Luôn cập nhật kiến thức mới, nâng cao kỹ năng và học hỏi từ các trải nghiệm trong công việc.
- Tính kiên nhẫn: Hướng dẫn viên cần kiên nhẫn khi giải quyết các vấn đề phát sinh, trả lời câu hỏi của du khách và xử lý các tình huống phức tạp.
- Tính cẩn thận và tỉ mỉ: Chú ý đến từng chi tiết nhỏ để đảm bảo chất lượng dịch vụ và sự hài lòng của du khách.
Yêu cầu về đạo đức nghề nghiệp
- Trung thực và minh bạch: Hướng dẫn viên cần trung thực trong việc cung cấp thông tin, không gian dối hoặc làm sai lệch thông tin vì lợi ích cá nhân.
- Tôn trọng quyền riêng tư: Tôn trọng quyền riêng tư và sự tự do cá nhân của du khách.
Để trở thành hướng dẫn viên du lịch thì học ở đâu?
Để trở thành hướng dẫn viên du lịch, bạn có thể lựa chọn học tập tại các trường trung cấp, cao đẳng hoặc đại học có chuyên ngành liên quan đến du lịch. Dưới đây là các cấp độ đào tạo:
Trường Trung cấp
Các trường trung cấp đào tạo chương trình ngắn hạn, thường từ 1.5 đến 2 năm, giúp bạn nhanh chóng có được kiến thức cơ bản và các kỹ năng cần thiết để bắt đầu công việc hướng dẫn viên du lịch.
Trường Cao đẳng
Các chương trình cao đẳng thường kéo dài từ 2 đến 3 năm, cung cấp kiến thức sâu rộng hơn và kỹ năng chuyên môn cao hơn so với chương trình trung cấp.
Trường Đại học
Chương trình đào tạo đại học kéo dài từ 4 đến 5 năm, cung cấp kiến thức chuyên sâu, kỹ năng quản lý và khả năng nghiên cứu trong lĩnh vực du lịch.
Các cơ sở đào tạo khác
Ngoài các trường trung cấp, cao đẳng và đại học, bạn cũng có thể học các khóa bồi dưỡng nghiệp vụ hướng dẫn viên du lịch tại các trung tâm đào tạo và viện nghiên cứu về du lịch. Các khóa học này thường ngắn hạn, từ vài tuần đến vài tháng, tập trung vào việc nâng cao kỹ năng và kiến thức chuyên môn.
Mức lương của nghề hướng dẫn viên du lịch
Hướng dẫn viên du lịch nội địa
Mức lương cơ bản
- Hướng dẫn viên mới vào nghề: từ 5 đến 7 triệu đồng/tháng.
- Hướng dẫn viên có kinh nghiệm từ 1-3 năm: từ 7 đến 10 triệu đồng/tháng.
- Hướng dẫn viên có kinh nghiệm trên 3 năm: từ 10 đến 15 triệu đồng/tháng.
Thu nhập bổ sung
- Tiền tips từ du khách: Có thể dao động từ 1 đến 5 triệu đồng/tháng, tùy vào lượng khách và chất lượng dịch vụ.
- Tiền thưởng từ công ty: Thường được trả theo các dịp lễ, tết hoặc dựa trên hiệu suất làm việc và phản hồi của khách hàng.
Hướng dẫn viên du lịch quốc tế
Mức lương cơ bản
- Hướng dẫn viên mới vào nghề: từ 7 đến 10 triệu đồng/tháng.
- Hướng dẫn viên có kinh nghiệm từ 1-3 năm: từ 10 đến 15 triệu đồng/tháng.
- Hướng dẫn viên có kinh nghiệm trên 3 năm: từ 15 đến 20 triệu đồng/tháng.
Thu nhập bổ sung
- Tiền tips từ du khách: Thường cao hơn so với HDV nội địa, có thể từ 3 đến 10 triệu đồng/tháng hoặc hơn, tùy vào lượng khách và chất lượng dịch vụ.
- Tiền thưởng từ công ty: Có thể dao động từ 1 đến 5 triệu đồng/tháng, tùy vào hiệu suất và phản hồi của khách hàng.
- Hoa hồng từ các dịch vụ liên kết: Một số HDV quốc tế có thể nhận thêm thu nhập từ việc giới thiệu các dịch vụ như nhà hàng, khách sạn, hoặc các hoạt động giải trí.
Các yếu tố ảnh hưởng đến mức lương của ngành hướng dẫn viên du lịch
Kinh nghiệm và kỹ năng
- HDV có kinh nghiệm và kỹ năng tốt, đặc biệt là kỹ năng giao tiếp và ngoại ngữ, thường có mức lương cao hơn.
- HDV chuyên dẫn tour cho các nhóm khách đặc biệt (VIP, doanh nghiệp, khách quốc tế) thường có mức thu nhập cao hơn.
Loại hình và quy mô công ty
- Công ty du lịch lớn, uy tín thường trả lương cao hơn so với các công ty nhỏ.
- Công ty quốc tế hoặc có khách hàng nước ngoài thường có chính sách lương và thưởng tốt hơn.
Thời gian làm việc và mùa du lịch
- Trong mùa du lịch cao điểm, HDV thường có nhiều tour và thu nhập cao hơn.
- HDV làm việc vào các dịp lễ, tết hoặc tour dài ngày thường nhận được các khoản phụ cấp thêm.
Lợi ích khi trở thành nhân viên hướng dẫn viên du lịch
- Tăng trưởng nghề nghiệp: Với sự tích lũy kinh nghiệm và nâng cao kỹ năng, hướng dẫn viên có thể thăng tiến trong nghề từ vị trí hướng dẫn viên cơ bản lên các vị trí cao hơn như hướng dẫn viên chuyên nghiệp, giám đốc tour, hoặc chuyên viên đào tạo cho hướng dẫn viên mới.
- Làm việc tại các công ty du lịch lớn: Các công ty du lịch, đặc biệt là các công ty quốc tế hoặc có quan hệ ngoại giao mở rộng, thường cần hướng dẫn viên có năng lực tiếng Anh tốt để phục vụ khách hàng nước ngoài. Điều này mở ra cơ hội làm việc rộng rãi và thú vị trong ngành du lịch.
- Làm việc tự do: Nhiều hướng dẫn viên du lịch lựa chọn làm việc tự do, làm hướng dẫn viên hợp đồng cho các công ty du lịch, tổ chức tour của riêng mình hoặc làm hướng dẫn viên du lịch độc lập.
- Phát triển kỹ năng giao tiếp và tổ chức: Nghề hướng dẫn viên du lịch giúp phát triển kỹ năng giao tiếp, trình bày, giải quyết vấn đề và tổ chức công việc một cách hiệu quả.
- Thúc đẩy sự nghiệp quản lý du lịch: Một số hướng dẫn viên chuyển sang các vị trí quản lý hoặc giảng dạy trong ngành du lịch sau khi tích lũy đủ kinh nghiệm và kiến thức.
- Cơ hội đi công tác và khám phá: Làm hướng dẫn viên du lịch mang lại cơ hội khám phá nhiều địa điểm mới, gặp gỡ nhiều người từ khắp nơi trên thế giới, từ đó mở rộng mạng lưới cá nhân và chuyên môn.
- Tham gia vào các dự án và hoạt động địa phương: Hướng dẫn viên có thể tham gia vào các dự án phát triển du lịch cộng đồng, bảo tồn văn hóa, giáo dục du lịch, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành du lịch.
Những mặt trái của nghề hướng dẫn viên du lịch
Nghề hướng dẫn viên du lịch, mặc dù có nhiều mặt tích cực, nhưng cũng có những khía cạnh tiêu cực và thách thức sau:
- Khối lượng công việc lớn và áp lực: Hướng dẫn viên thường phải làm việc ngoài giờ, đặc biệt là trong các tour dài ngày hoặc tour quốc tế. Điều này có thể dẫn đến mệt mỏi về thể chất và tinh thần.
- Khả năng chịu đựng và linh hoạt: Nghề hướng dẫn viên yêu cầu sự linh hoạt cao, phải thích ứng nhanh với thay đổi lịch trình, thời tiết, yêu cầu của khách hàng và các tình huống bất ngờ.
- Không đảm bảo thu nhập ổn định: Thu nhập của hướng dẫn viên thường dao động theo mùa du lịch và sự thay đổi của thị trường du lịch. Trong các mùa du lịch thấp, họ có thể gặp khó khăn về tài chính.
- Cạnh tranh gay gắt: Trong ngành du lịch, có rất nhiều hướng dẫn viên với trình độ và kinh nghiệm khác nhau, điều này tạo ra một sự cạnh tranh lớn trong việc kiếm được các tour và khách hàng.
- Các rủi ro an ninh và an toàn: Đôi khi hướng dẫn viên phải đối mặt với các tình huống nguy hiểm, bao gồm tai nạn giao thông, bạo lực hoặc các tình huống khẩn cấp trong quá trình thực hiện tour.
- Sự phụ thuộc vào đánh giá của khách hàng: Đánh giá của khách hàng đối với dịch vụ của hướng dẫn viên có thể ảnh hưởng lớn đến cơ hội làm việc và thu nhập của họ.
